شفت (شافت) یکی از اساسی ترین و مهم ترین عناصر در مهندسی مکانیک می باشد. شفت‌ها هم در ابزار و ماشین آلات تولیدی و هم در محصولات تولید شده صنعتی نقش مهمی را ایفا می کنند و کاربرد گسترده ای دارند.
شفت (شافت) چیست ؟
شفت (شافت) یکی از کلیدی‌ترین قطعات در تجهیزات چرخشی می‌باشد. در واقع شافت یک عنصر مکانیکی برای انتقال گشتاور و چرخش است که از نظر ظاهری شبیه به یک میله می باشد که در اندازه های مختلف تولید می گردد. شفت‌ها بسته به نوع محصول و کاربردی که برای آن در نظر گرفته می شود در سایزها و انواع مختلفی تولید می‌شوند.
شافت یک عنصر به شکل چرخان در دستگاه می باشد که معمولا دارای مقطع دایره ای بوده وبرای انتقال نیرو از یک قسمت به قسمت دیگر، یا از دستگاهی که نیرو تولید می کند به دستگاهی که نیرو را دریافت می کند، استفاده می شود. شافت می تواند به صورت جزئی از دستگاه و یا عضو جدا از دستگاه به کار برده شود.
انواع شافت
به‌طور کلی شفت‌ها را می‌توان به دو نوع شفت توپر و شفت توخالی تقسیم‌کرد. انتخاب نوع شافت به نوع کاربرد، نیروی مورد نیاز، میزان مورد نیاز انتقال گشتاور، وزن، قیمت و جنس مورد نیاز بستگی دارد.
شافت های توخالی گشتاور بیشتری نسبت به شافت های توپر منتقل می کنند. در واقع شفت های توخالی نیروی بیشتری را منتقل نمی کنند، اما نرخ نیرو نسبت به وزن در آن ها بیشتر است. مسلما وقتی صحبت از خم کردن شافت به میان می آید، شافت های توپر محکم تر هستند. لازم به ذکر هست تولید شافت توخالی بسیار پیچیده تر و پرهزینه تر از یک شفت توپر معمولی می باشد.
مهم ترین نکته ای که بر جنس شافت تاثیر می گذارد کاربرد آن می باشد. کاربرد مشخص می کند که جنس شافت باید چه میزان مقاومت و یا انعطاف پذیری داشته باشد. به طور معمول برای ساخت شافت از فولاد و آلیاژهای آن استفاده می شود.
کاربردهای شفت
از شفت‌ها برای سوارکردن کلاچ، چرخ‌دنده، چرخ زنجیر و دسته لنگ‌ها استفاده می‌شود. در ادامه به بررسی کاربردهای شفت در گیربکس‌ها و موتورها می‌پردازیم.
شفت در گیربکس ها
گیربکس ها عموما دارای یک طرف ورودی و یک طرف خروجی می باشند. شفت ورودی به طور مستقیم به موتور متصل شده و با دور موتور می چرخد. در واقع پیشرانه را وارد سیستم گیربکس می کند و شافت خروجی ، نیرو را از شافت ورودی حمل کرده و متناسب با دنده ها و نسبت دنده ، با سرعت های مختلف می چرخد.